THÁNG 7 VỀ VỚI ĐIỆN BIÊN

                                       (Ghi chép của TRẦN PHONG)

            Nằm trong chuỗi các hoạt động hướng tới kỷ niệm 70 năm ngày truyền thống quân Tình nguyện và Chuyên gia quân sự Việt Nam giúp Lào (30.10.1949 – 30.10.2019). Nhân dịp 72 năm ngày thương binh liệt sỹ (27.7 – 1947/2019), nhằm tri ân các anh hùngliệt sỹ, thương bệnh binh…Đoàn đại biểu Hội Hữu nghị Việt Nam - Lào do đồng chí Trần Văn Túy UVTW Đảng, Ủy viên Thường vụ Quốc hội, Trưởng ban công tác Đại biểu, Phó trưởng ban Tổ chức TW Đảng, Chủ tịch Hội hữu nghị Việt Nam - Lào dẫn đầu đã về thăm Điện Biên từ ngày 21.7 đến 22 .7.2019.

          Tham gia Đoàn có các đại biểu đại diện Ban liên lạc Toàn quốc quân Tình nguyệnvà Chuyên gia quân sự Việt Nam giúp Lào, BLL QTN tỉnh Sơn La, đại diện lãnh đạo Hội Chữ thập đỏ Việt Nam, Tổng biên tập báo Người Hà Nội, đại biểu Hội CCB cơ quan Văn phòng Quốc hội, đặc biệt tham gia đoàn còn có ông Võ Điện Biên con trai cố đại tướng Võ Nguyên Giáp.

          Đầu giờ chiều ngày 21.7.2019 Đoàn đã cùng đại diện lãnh đạo chính quyền tỉnh Điện Biên và đông đảo các CCB tỉnh, các cơ quan chức năng của địa phương làm lễ dâng hương tưởng nhớ các anh hùng liệt sỹ đang an nghỉ tại các nghĩa trang liệt sỹ Đồi A1, nghĩa trang liệt sỹ Tông Khao, nghĩa trang liệt sỹ Độc Lập.

          Chiều Điện Biên những ngày cuối tháng 7 nắng như đổ lửa, mồ hôi và cả những giọt nước mắt mặn chát lăn trên gò má những người lính già lầm lũi đi tới từng hàng  mộ thắp cho các liệt sỹ những nén tân hương. Hàng nghìn ngôi mộ trong cả các nghĩa trang ở nơi đây, cho dù thời chống Pháp hay chống Mỹ hầu như cũng vẫn chỉ là những tấm bia với hàng chữ “mộ liệt sỹ chưa có thông tin”.

          Người cựu trinh sát sư đoàn 308, Đại tá Trần Huy Tuấn, năm nay 85 tuổi, dáng nhỏ nhắn nhưng rất tinh anh, ông tâm sự: Trước chiến dịch Điện Biên Phủ, khi có lệnh của đại tướng Võ Nguyên Giáp (nhằm thực hiện ý đồ chiến dịch) sư đoàn 308 có nhiệm vụ tổ chức ngay một số đơn vị cấp tốc hành quân sang bên kia biên giới phối hợp với bộ đội Phathet Lào tiến công tiêu diệt địch ở Sầm Nưa, Luông Pha Băng…, Nhiều đồng đội đã không trở về. Riêng trung đoàn 36 và một số phân đội trực thuộc sư 308 ở lại tham gia chiến dịch Điên Biên Phủ, khi kết thúc sư đoàn 308 cũng như những đơn vị tham chiến đã có hàng ngàn cán bộ chiến sỹ vĩnh viễn hóa thân vào cát bụi Điện Biên, số ít được quy tập vào các nghĩa trang trên nhưng không biết họ nằm ở đâu.

         Đại tá Ngô Doanh, nguyên trung đoàn trưởng Trung đoàn 335 bùi ngùi xúc động : Trong KCCM Trung đoàn 335 có trên 10 năm chiến đấu tại Lào, theo thông tin chưa đầy đủ, trung đoàn có gần hai ngàn liệt sỹ. Tại nghĩa trang Tông Khao, theo số liệu thống kê của sở LĐTB & XH tỉnh Điện Biên (Tông Khao dành riêng quy tập an táng liệt sỹ QTN chiến đấu hy sinh trên chiến trường các tỉnh Bắc Lào) trung đoàn 335 chỉ có 167 liệt sỹ có đầy đủ tên tuổi trong số hơn 600 LS đã hy sinh tại Bắc Lào.

          … Những ngày này của tháng 7, nơi đây nhiều vòng hoa hơn mọi ngày, nhiều nén nhang cháy dở trên những nấm mộ liệt sỹ “Chưa biết tên”, nước mắt vẫn rơi, lòng người vẫn không khỏi nguôi ngoai, nguyện cầu cho các anh sớm được trả lại tên tuổi!

          Buổi chiều Đoàn đã tổ chức trao tặng 150 phần quà cho các Mẹ Việt Nam anh hùng, thân nhân gia đình liệt sỹ, thương bệnh binh đang sinh sống tại thành phố Điện Biên. Những phần quà tuy nhỏ bé nhưng nghĩa tình lớn hơn, những người mẹ già còng lưng chống gậy đi bên cạnh những người con cũng đã già, những người thương binh chân đi khập khiễng bước thấp bước cao, da đen sạm nhăn nheo… Tháng bảy về họ lại được gặp nhau hàn huyên, buồn vui đan xen trên những nếp nhăn của khóe mắt bờ môi…

          Cuối ngày, Đoàn đã đi thăm khu di tích lịch sử - hầm chỉ huy của tướng De castries, vị tướng “Tài ba” mà quân đội Pháp rất tin cậy giao nhiệm vụ tổng chỉ huy quân đội viễn chinh tại cứ điểm Điện Biên Phủ, nhằm đè bẹp những đoàn vệ quốc non trẻ của quân đội nhân dân Việt Nam. Đoàn đã được đại tá Trần Huy Tuấn (KCCM ông còn có nhiều năm làm Chuyên gia quân sự cho Quân khu Xiêng Khoảng bạn Lào), cựu trinh sát trung đoàn 36, sư đoàn 308, ông là nhân chứng lịch sử - Tại chính khu hầm nơi đây 65 năm về trước. Cuối chiều ngày 7/5/1954 ông cùng tổ trinh sát được lệnh của Chính ủy trung đoàn Chu Thanh Hương phái tới ngay khu hầm chỉ huy của De Castri để tiếp quản. Chúng tôi đã được nghe ông kể toàn bộ khung cảnh hầm chỉ huy, sau khi đại đội trưởng Tạ Quốc Luật cùng các chiến sỹ của mình bắt, dẫn giải tướng Đờ Cát và các sỹ quan trong tập đoàn cứ điểm ĐBP lên cho chỉ huy của mặt trận ta. Ông Tuấn và đồng đội đã canh giữ, bảo vệ toàn bộ tài liệu cùng chiến lợi phẩm tại khu hầm Đờ Cát để vài ngày sau quân báo ta tới tiếp nhận…

       Đoàn còn thăm Bảo tàng ĐBP, sở chỉ huy chiến dịch ĐBP Mường Phăng,  giao lưu văn hóa với bà con dân bản vùng Tây Bắc.

          Những ngày tháng 7 ở Điện Biên đã cho chúng tôi những cảm nhận sâu sắc, hiểu thêm nhiều điều hữu ích về tình người, về mảnh đất lịch sử oai hùng mà ông cha ta đã làm “Chấn động địa cầu”… Nơi đây, ngày nay đang đổi thay từng ngày từng giờ, dõi mắt trên cánh đồng Mường thanh xanh tươi trù phú, phố xá Điện Biên khang trang sầm uất, người dân mến khách luôn nở những nụ cười thân thiện…

Du khách dù trong nước hay quốc tế đã đến với lòng chảo Điên Biên hẳn sẽ lại muốn quay lại thêm nhiều lần !

                                                                   Bài & Ảnh: TP